Renaissance

 

Schrijven voor een speciale gelegenheid

1) Waarom waren gelegenheidsgedichten zo’n belangrijk genre in de zeventiende-eeuwse literatuur?

Gelegenheidsgedichten waren een belangrijk genre in de zeventiende eeuw, omdat het aan dichters gevraagd werd om iets te schrijven bij openbare gebeurtenissen bijvoorbeeld: een huwelijk, een begrafenis, de opening van een gebouw, het begin van een oorlog, een gewonnen zeeslag of hoog bezoek van een vorst. Ze werden hardop voorgelezen en belangstellenden kregen ze op een apart vel mee naar huis. De dichter ontving er een kleine beloning voor.

2) Lees de literatuurgeschiedenispagina ‘Joost van den Vondel, de prins der dichters’.
    
a. Beschrijf de rol van de moeder, van het kind en van de verteller in het gedicht Kinder-lyck.

De rol van de verteller is om te beschrijven wat er gebeurt. De rol van de moeder is een verdrietige nabestaande, en de rol van het kind is een kind in de hemel die zijn moeder troost

b. Welke algemene les verbindt de verteller aan de gebeurtenissen?

Dat niets voor altijd is.

c. Geef twee betekenissen voor de titel Kinder-lyck.

‘Constatijntje’ is nog een kind, maar ook dood. De titel heeft dus twee betekenissen ook wel kinderlijk of kinder- lijk.

3) a. Welke indruk krijg je van de stad Amsterdam als je Bredero’s tekst leest?

De indruk die ik krijg van Amsterdam is dat er veel handel is. Maar ook dat er veel geroddeld wordt, omdat mensen wisten wie die man is.

b. Welke indruk van Amsterdam geeft Vondels tekst je?

Ik krijg ook weer de indruk dat er veel handel is, omdat in de tekst wordt vertelt dat op het marktplein veel verkochte handelswaren zijn op karren of om mensen hun hals.

c. Noem een overeenkomst en een verschil dat jou het meeste opvalt.

Een overeenkomst is dat het in beide teksten erg druk is in Amsterdam. Maar een verschil dat mij het meest opvalt is dat er in Bredero’s tekst het grover is.

d. Welk fragment vind je betere ‘reclame’ voor Amsterdam?

Fragment twee, want de markt lui in fragment één zijn namelijk erg brutaal

 

Joost van den Vondel, de prins der dichters

1) Noem ten minste twee redenen waarom Vondel al in zijn eigen tijd te boek stond als ‘de grootste schrijver’.

De twee redenen waarom  Joost van den Vondel  'de grootste schrijver' genoemd werd, was ten eerste omdat mensen het mooi vonden als de stad waar ze vandaan kwamen mooi werd omschreven. Ook beoefende hij bijna alle literaire genres die Nederland tijdens de renaissance beoefende.

2) Leg uit hoe het kon dat een beroemd auteur als Vondel geldproblemen had, terwijl hedendaagse beroemde auteurs gemakkelijk van hun pen kunnen leven.

Vroeger werd alles mondeling verspreid, omdat er toen nog geen uitgeverijen waren. Dus teksten werden niet zo vaak gepubliceerd en dus zou de schrijver niet zoveel ermee verdienen. Maar als je nu een tekst zou schrijven zou je ten eerste de tekst kunnen promoten doormiddel van media. Ook zou je, je tekst kunnen laten publiceren in grote hoeveelheden. En zo kan je er hedendaags veel aan verdienen.

3) Zoek zelf achtergrondinformatie bij het gedicht Het stockske.
    
a. Welke gebeurtenis wordt hier door Vondel beschreven?

De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt, die volgens Johan van den Vondel onschuldig was.

b. In het gedicht wordt het stokje aangesproken alsof het een persoon is: waarom gebruikt Vondel deze techniek?

Hij verpakte de boodschap in een allegorisch verhaal. Dat houd in dat de personages en metaforen staan voor personen en gebeurtenissen uit de werkelijkheid.

c. Welke boodschap wilde hij met het gedicht geven?

Hij liet duidelijk zien dat hij een partij had gekozen, en het niet eens was met de beslissing die was genomen tot executie van  Johan van Oldenbarnevelt.

d. Kun je het stokje tegenwoordig nog ergens bekijken?

Ja in het Rijksmuseum te Amsterdam.

 

Handleiding voor de tijdreiziger 

De renaissance, ook wel de wedergeboorte genoemd, was in de periode van de 15e-17e eeuw . De renaissacne is een periode die volgde op de middeleeuwen. Bij de wedergeboorte van de klassieke oudheid, werd er vooral bewondering getoont naar het oude Rome en had dus geleid tot een bewuste nabootsing van de cultuur. De invloed van de renaissance deed zich vooral gelden voor de elite, ofterwijl de mensen van adel. Vele middeleeuwse christelijke waarden werden in twijfel getrokken. Nu stond god niet meer centraal, maar de mens. Er werden vele nieuwe uitvindingen gedaan zoals de microscoop en de telescoop. Ook in de beeldende kunst was er verandering. Van de westerse kunst werd verwacht dat het de werkelijkheid zou weergeven.

Mensen die leefden in de tijd van de renaissance hadden een bepaald soort klederdracht wat voornamelijk bij de elite te zien was. Voorbeelden hiervan zijn spletenmode, waarbij de kleding van de mannen als het waren spleetjes in de kleding zitten om het comfortabeler te laten zitten. Bij de vrouwen was de hoepelrok helemaal in de mode, waarbij de omvang van de jurk2,5 tot wel 3 meter kon zijn. Ook droegen zowel mannen als vrouwen verschillende soorten kragen.

Hoe de mensen praatten vinden vele mensen raar, maar dat vind ik niet want dat is de manier hoe de mensen vroeger praatten. De lettergrepen zoals een dubbele 'a', werd vroeger als 'ae' opgeschreven. Ook vele oud Nederlandse woorden worden er gebruikt die sommige mensen vandaag de dag niet helemaal zullen begrijpen.

Zoals ik al eerder zei was er ook een grote verandering in de beeldende kunst. In de middeleeuwen werden illustraties gemaakt die geometrisch niet klopte. Tijdens de Renaisance kon je voor het eerst diepte en kloppende verhoudingen zien. Ook in de beeldhoud kunst werden er met realistische verhoudingen gewerkt. Een zeer bekende beeldhouwer tijdens de renaissance was Bernini.

In Amsterdam was de renaissance volop aanwezig. Er kwamen nieuwe gebouwen enzovoorts. Maar ook de mensen gingen met de tijd mee. Dichters bijvoorbeeld bedachten nieuwe dicht methodes. Een voorbeeld hiervan is een embleem. Een embleem is een gedicht met een illustratie erboven. Beroemde Nederlandse dichters zijn: Joost van den Vondel, Pieter Corneliszoon Hooft en Constatij Huygens. In het hedendaagse leven merk je nog steeds hun aanwezigheid in Amsterdam, omdat er plaatsen en straten naar deze mensen en ook hun famillie vernoemd is. Voorbeelden hiervan zijn het Vondelpark, van Baerlestraat en de P.C. Hooftstraat.

Een belangrijk gedicht dat je sowieso gelezen zou moeten hebben i het gedicht 'kinder-lyck' van Joost van den Vondel. Dit is een typisch voorbeeld van een gelegenheidsgedicht. Dit gedich heeft Joost van den Vondel geschreven ter gelegenheid van het overlijden van zijn zoon Constatijn.

Kinder-lyck

Constantijntje, ’t zalig kijntje,
cherubijntje, van omhoog
d’ ijdelheden hier beneden
uitlacht met een lodderoog.
Moeder, zeit hij, waarom schreit gij,
waarom greit gij op mijn lijk?
Boven leef ik, boven zweef ik,
engeltje van ’t hemelrijk.
En ik blink er, en ik drink er
’tgeen de schinker alles goeds
schenkt de zielen, die daar krielen,
dertel van veel overvloeds.
Leer dan reizen met gepeizen
naar paleizen, uit het slik
dezer werreld, die zo dwerrelt.
Eeuwig gaat voor ogenblik.

Kunstwerk van Bernini        Joost van den Vondel
    

Het laatste avondmaal- Een goed voorbeeld van diepte in een schilderij